Mandenmakerij Wilhelminaoord
AD - 05 augustus 2019

Een jaar ongeveer heeft de restauratie en verbouw van de vroegere mandenmakerij in Wilhelminaoord geduurd. Deze week krijgen de huurders van de 13 appartementen hun sleutel.

Dat meldt Dagblad van het Noorden. De in het monumentale pand gerealiseerde appartementen zijn bestemd voor jonge mensen met autisme. ‘Jongvolwassenen met een stoornis in het autisme spectrum’, zoals de doelgroep officieel wordt genoemd. Ze komen uit heel Drenthe, Friesland en Overijssel. De jongste bewoner is 19, de oudste achter in de 30. De huurders zullen hier zelfstandig wonen, maar kunnen wel zeven dagen in de week, 24 uur per dag, een beroep doen op lichte ondersteuning.

,,Verder is er een gezamenlijke wasruimte. De bewoners zijn ook samen verantwoordelijk voor bijvoorbeeld het onderhoud van de tuin”, legt Jan Meijer uit tijdens een rondleiding over het complex.

Buro Ecolan verhuurt de appartementen

Meijer is eigenaar van Buro Ecolan in Nieuwe Pekela, een leerwerkbedrijf voor mensen die moeite hebben aan een baan te komen. Ecolan biedt de huurders ook dagbesteding aan: in het voormalige Kiemhuis in Frederiksoord, vlakbij dus. De oude mandenmakerij was, is en blijft van de Maatschappij van Weldadigheid. Ecolan is gebruiker van het complex en verhuurder van de appartementen.

Inmiddels wordt er in de woonvertrekken druk geverfd en behangen.

De mandenmakerij, tegenwoordig een rijksmonument, werd in 1901 in gebruik genomen. In het complex was ook een weverij gevestigd. Pal achter het pand was er ook nog een smederij. Die is nu in gebruik als woning. In de mandenmakerij, de weverij en de smederij werden kolonisten te werk gesteld die ongeschikt waren gebleken voor het werk als boer.

De producten die werden gemaakt - manden, touw, kleding, dekens en linnengoed - voorzagen in eerste instantie alleen in de eigen behoeften van de Koloniën van Weldadigheid. Naderhand, toen de financiering van dit sociale experiment steeds problematischer werd, werden ook spullen vervaardigd om naar Nederlands-Indië te verschepen.

Mandenmakerij nu industrieel erfgoed

De oude mandenmakerij wordt nu gezien als industrieel erfgoed. De Maatschappij van Weldadigheid stelt dat de ‘herbestemming’ van de mandenmakerij - een dak boven het hoofd, in combinatie met een nuttige tijdsbesteding - naadloos aansluit bij haar oorspronkelijke missie.

Er is het afgelopen jaar erg veel aan het complex verspijkerd, vertelt Meijer. Het gebouw was in erg slechte staat. Op sommige plekken moest de gevel zelfs worden gestut.

,,De laatste jaren stond het hier leeg. Daarvóór is het pand nog een tijdje bewoond geweest en ook zat er nog even een winkel in gebruikte kleding in. Het gebouw is van binnen compleet gestript en daarna zo veel mogelijk in de originele staat teruggebracht. Een voorbeeldje: in de voorgevel was eerder een deur toegevoegd, die is weggehaald en op die plek zit nu weer een raam, net als in de beginjaren. Binnen zijn alle, door de jaren heen aangebrachte verflagen afgekrabd, tot de allereerste lak in zicht kwam. Die kleur, een soort groen, is opnieuw aangemaakt en daarmee is alles nu weer afgewerkt.”

Nieuwe schuur naast mandenmakerij

Pieter Brink van B + O Architecten (Meppel) tekende aan de restauratie en verbouw. Aannemer was bouwbedrijf Broekman uit Nijensleek, dat in Frederiksoord en Wilhelminaoord de afgelopen jaren ook een slordige dertig nieuwe koloniewoningen uit de grond stampte.

Net als die huizen is ook de mandenmakerij nu energieneutraal, legt Meijer uit. Oftewel: verbruik en eigen productie van energie zouden in evenwicht moeten zijn. ,,Op het dak zijn 120 zonnepanelen gelegd, er is vloerverwarming en er zijn energiezuinige radiatoren gemonteerd. Verder kan gebruik worden gemaakt van aardwarmte.”

Geld van provincie en Nationaal Restauratiefonds

De ‘herbestemming’ van de vroegere mandenmakerij is financieel mogelijk gemaakt door onder meer de provincie Drenthe. De totale rekening beloopt bijna twee miljoen euro. De provincie heeft twee ton subsidie beschikbaar gesteld, naast een lening van 1,3 miljoen. Het Nationaal Restauratiefonds komt eveneens met vier ton over de brug.

Speciaal met het oog op de doelgroep is bij de aanpak van het gebouw extra aandacht besteed aan de geluidsisolatie van de appartementen. Meijer: ,,En in de keukenblokken zitten softclose lades. Ook het kleurgebruik moet bijdragen aan een prikkelarme omgeving.”

Elk appartement heeft een woonkamer met open keuken, een badkamer en een slaapkamer. De huurders die beneden wonen, hebben ieder een eigen terrasje. ,,Het zijn allemaal singles, er zijn geen stellen bij. Huisdieren zijn toegestaan.” Ecolan heeft in totaal negen personeelsleden geworven om de nieuwe gebruikers van de mandenmakerij te begeleiden.

Voorgevel vanaf de weg weer goed te zien

De onstuimige begroeiing die geleidelijk aan bezit had genomen van de voortuin is rigoureus verwijderd. Vanaf de weg is de voorgevel nu weer in al zijn statigheid te bewonderen. Wie niet beter weet, zou kunnen denken dat achter de deftige louvreluiken een notariskantoor of goedlopende advocatuur is gevestigd. Er moet nog een datum worden geprikt voor de officiële opening van het appartementencomplex. ,,Zal ergens in oktober worden”, denkt Meijer.

Met een voldane blik op het eindresultaat van de restauratie en verbouw: ,,Zo, dit kan er opnieuw honderd jaar tegenaan. Nou ja, op z’n minst vijftig jaar.”

Lees het verhaal over de herbestemming van de Mandenmakerij.