Adres

Martinikerkhof 23 9712 JH Groningen Nederland

Monumentstatus
Rijksmonument
Transformatiejaar
2012
Oude functie
Kantoor
Kazerne
Kerk
Laboratorium
Militair hospitaal
Nationaal hof
Wonen
Nieuwe functie
Horeca
Hotel
Restaurant

Elk monument vertelt een eigen verhaal en geeft daarmee een gezicht aan een buurt, plaats of regio. Omdat deze prachtige herbestemming in 2012 getransformeerd is, kunnen de gegevens inmiddels verouderd zijn. Evenzogoed blijft dit verhaal een inspiratiebron voor uw herbestemmingsplannen van religieus erfgoed.

Het Prinsenhofcomplex, waarvan het oudste deel in de 15e eeuw gebouwd is, heeft al vele bestemmingen gekend. Toen in 2005 de regionale omroep RTV Noord vertrok is er een onderzoek gestart naar de mogelijkheid er een luxe hotel te stichten. Door transformatie naar een viersterrenhotel met restaurant heeft het complex, bestaande uit zes monumentale gebouwen, zijn openbare karakter behouden.

Opgave

De Prinsenhof was in de Middeleeuwen in bezit van de religieuze groepering de Broeders des Gemeenen Levens en was oorspronkelijk een fraterkerk. Eind 16e eeuw werd het in gebruik genomen door de prinsen van Nassau (de stadhouders) en verwierf het zijn huidige naam. Vanaf 1795 is het complex ruim een eeuw gebruikt als ziekenhuis voor Franse militairen. Nog weer later werd de Prinsenhof een marechausseekazerne en was een ander deel in gebruik als laboratorium voor Anorganische Chemie. In 1925 is het complex door de gemeente overgenomen en vonden er uiteenlopende activiteiten plaats. Vanaf 1945 tot 2005 bood de Prinsenhof onderdak aan de regionale omroep RTV Noord. Met weinig respect voor de geschiedenis van het gebouw werden ten behoeve van RTV Noord in het interieur moderne kantoorruimtes en studio’s toegevoegd. Samengevat, het Prinsenhofcomplex kende uiteenlopende bestemmingen.

De Prinsenhof is sinds 2007 in portefeuille van het Groninger Monumentenfonds (GMF). Op aandringen van de gemeente is er onderzoek gedaan naar de mogelijkheid er een luxe hotel te stichten. Het Groninger Monumentenfonds is op zoek gegaan naar een exploitant voor de Prinsenhof. Ook topkok en hotelier Jonnie Boer van De Librije (Zwolle) heeft een plan ingediend. Maar het GMF kwam er uit met andere kandidaten, namelijk de ervaren (horeca)ondernemers Jacques Muller, Frank Verbeek, Johannes Jacobs en Wessel Zijp uit Groningen. Zij hebben de handen ineen geslagen voor het project in het hart van 'hun' stad. In opdracht van de ondernemers heeft architectenbureau De Zwarte Hond samen met Architectuurstudio SKETS gewerkt aan de herbestemming en restauratie. Van Wijnen Groningen B.V. nam de renovatie en verbouw van het rijksmonument op zich.  Muller en Verbeek exploiteren het hotel en Jacobs en Zijp het grand café en restaurant Alacarte.

Aanpak

Na een maandenlange verbouwing waarbij de Prinsenhof in oude glorie hersteld is, is het monument getransformeerd tot een viersterrenhotel met 34 unieke kamers en een café-restaurant.

Ontwerp

Hoofdvorm

De onnodige aanpassingen aan het gebouw, als gevolg van de vele functies in de laatste 600 jaar, zijn verwijderd. Het gebouwencomplex is gerestaureerd tot het oorspronkelijke casco.

Wat nu het grand café is, was origineel de fraterkerk. Kenmerkend aan deze ruimte zijn de metershoge plafonds met de eeuwenoude balken, een enorm gotisch glas-in-loodraam en een gigantische oorspronkelijke schouw.

Het Restaurant Alacarte heeft een exclusieve ambiance en biedt ruimte aan 40 personen. Je hebt er uitzicht op de Prinsentuin en er is een mogelijkheid tot private dining met 10 personen. 

In de Prinsenzaal en de Tuinkamer kunnen bijeenkomsten gehouden worden, zoals een lunch en diner, vergadering, borrel en feestelijke gelegenheid. Ook de Tuinkamer biedt uitzicht op de Prinsentuin en beschikt over een eigen terras. Bij mooi en warm weer worden de tafels er gedekt.

In de gewelvenkelder kan een borrel of receptie worden gehouden voor ongeveer 50 personen. De gewelvenkelder is voorzien van een eigen bar.

Het hotel bestaat uit verschillende kamers voorzien van historie, een vorstelijk bed en draadloos internet.

Het enige stukje nieuwbouw in het pand is het eikenhouten trappenhuis.

Interieur

Het interieur is uit alle windstreken bij elkaar verzameld waardoor een grote diversiteit in de kamers is ontstaan. Eenheid is er in de eikenhouten parketvloer, de granieten en Italiaans marmeren badkamers en de nachtlampjes in koffervorm. Ook ligt er in elke kamer een groot plaid op de vloer, bestaande uit twee koeienhuiden die aan elkaar zijn genaaid. Maar verder is het meubilair in elke ruimte uniek. 

Er werd een kleurenonderzoek gedaan. In het gebouw werden tachtig historische kleuren verf gevonden. Het rapport uit dit onderzoek diende als onderlegger voor de kleurstelling in het hotel. 

Prinsentuin

De Prinsentuin is een renaissancetuin die aangelegd is in 1626 voor de stadhouder Willem Frederik en zijn vrouw Albertine Agnes. De heggetjes vormen de letters W en A, de eerste letters van stadhouder Willem Frederik en zijn vrouw Albertine Agnes. Kenmerkend van de renaissancetuin zijn de vierkante perken met rozen en kruiden, omgeven door hekwerken en berceaus: hoge heggen die aan de bovenzijde met elkaar verbonden zijn. De Prinsentuin is thans naar oud patroon opnieuw aangelegd.

Financiering

De totale financiering om van het monumentale pand een multifunctioneel horecacomplex te maken liep in de miljoenen euro's. Groningen heeft rijkssubsidie voor de restauratie van het Prinsenhof gekregen. Ook is een monumentensubsidie verkregen voor de restauratie van de kerkzaal in het complex.

Succesfactor

Jacques Muller, één van de hoteluitbaters: “De Prinsenhof is een mooie aanvulling op het huidige horeca-aanbod in Groningen. Nergens in de stad gaan historie en comfort zo hand in hand als bij ons” (Op de korrel, 2012, p. 11).

Meer informatie

Vind de juiste specialist voor uw monument in de SpecialistenWijzer op Monumenten.nl, met expertise in onderhoud, restauratie en verduurzaming. Voor elke klus een geschikte specialist met kennis van en hart voor monumenten. 

Bouwjaar
15e eeuw
Architect (origineel)
onbekend
Architect (transformatie)
De Zwarte Hond (Jurjen van der Meer) i.s.m. architectuurstudio SKETS
Eigenaar
Groninger Monumentenfonds (GMF)
Betrokken partijen
Vier ondernemers Jacques Muller, Frank Verbeek, Johannes Jacobs en Wessel Zijp
Interieurarchitect Mariëtte Nuy
Van Wijnen Groningen B.V.
Organisatie
NPH
Gebruiksoppervlakte
3400m²
Tijdelijk / permanent
Permanent
Aantal eenheden (kamers/appartementen/werkunits)
34
Monumentnummer
18562
Google map of Prinsenhof, Groningen